U holu Doma kulture Novi Bečej pred mnogobrojnom publikom otkrivena je maketa Bečejske tvrđave, jedne od brojnih istorijskih dragulja kojim se Novi Bečej može pohvaliti.
Inicijativa za izradom makete potekla je od Doma kulture i Novobečejca, Kristijana Nađa, a autorsko je delo umetnika Milorada Miće Josimovića, koji se potrudio da što vernije prikaže svu monumentalnost utvrđenog grada, uz konsultacije i stručni nadzor prof. dr Aleksandra Kasaša.
Utvrđeni grad kraj tiskog ostrva u istorijskim izvorima prvi put je pomenut 1091.godine Razrušen je 1701.godine.
Na otkrivanju makete tvrđave, publici se obratio direktor Doma kulture, Novica Blažin ističući njen veliki značaj za istoriju našeg mesta, kao i zahvalnost svima koji su pomogli da se ovaj projekat realizuje.
Čast presecanja vrpce pripala je prof. dr Aleksandru Kasašu i tvorcu makete Miloradu Josimoviću.
Prof dr Aleksandar Kasaš obratio se publici rečima:
"Mnogi, pa čak i Novobečejci prolazeći čamcima pored ruševina Starog grada nisu ni svesni koliki je on imao značaj kroz vekove, posebno kada je dvadesetih godina XIII veka postao utvrđenje, čiji je osnovni zadatak bio zaštita i kontrola plovidbe Tisom, ali i naplaćivanje carina za prevoz robe iz Banata u druge delove Monarhije. Često je menjala gospodare, od Stefana Lazarevića, Đurđa Brankovića, Janoša Hunjadija, Sibinjanin Janka, Matije Korvina.... Njen istorijski značaj vezuje se i za istoriju Arače. Poseban odbrambeni značaj ona dobija u vreme najezde Turaka u XV veku. Uspevala je da im odoli sve do septembra 1551.g. Naime, Mehmed-paša Sokolović je uspeo i pored četvorodnevne herojske odbrane da grad osvoji i sledećeg dana spali Araču. Najlepše podatke iz istorije turskog perioda naše tvrđave daje čuveni putopisac Evlija Čelebija, gde je između ostalog zapisao: ’’Grad na Tisi je divan, četvorouglast, od cigle, stanovništvo se bavi uglavnom trgovinom soli i ribe i veoma je gostoljubivo’’. Prema odlukama Karlovačkog mira 1699. kada su Turci proterani iz Bačke, jedna od odluka bila je da se sva utvrđenja na Tisi imaju porušiti, pa time i Bečejska tvrđava. Njeno rušenje otpočelo je 1701.g. Srećom francuski inženjer Kole je ostavio tlocrt i precizan izgled tvrđave. Njegov izveštaj i dokumentacija čuvaju se Ratnom arhivu u Beču, a naučnoj javnosti prezentovao ga je Rudolf Šmit. Moj skromni doprinos istoriji tvrđave je u tome što sam prilikom pisanja jednog rada o njoj, ondašnje austrijske mere preračunao u današnje. Tako da sam utvrdio da je središnja kula bila visoka 17,2 metra, dužina bedema iznosila je 280 metara, a kanal oko nje 3, a širok 20 metara."
Projekat izrade makete stare Bečejske tvrđave sufinansirao je Pokrajinski sekretarijat za kulturu i javno informisanje.
Uz maketu koja verno prezentuje izgled nekadašnje tvrđave, izložena je originalna cigla od koje je građena tvrđava i kamen koji je služio za ojačanje uglova tvrđave.
Značaj ove makete upravo je u tome što ima zadatak da edukuje, ali takođe predstavlja i podsetnik na značajnu i bogatu istoriju našeg mesta.
Maketa je od danas stalna postavka u Domu kulture opštine Novi Bečej, tako da će zainteresovani građani imati priliku da se vrate nekoliko vekova u prošlost.
izvor: Dom kulture Novi Bečej