Nakon dvogodišnjeg istraživanja na neolitskom arheološkom nalazištu Borđoš u ataru Novog Bečeja i u Prečki, koji spada u širi mikroregion nalazišta Borđoš, tim stručnjaka je u avgustu odlučio za nastavak istraživanja ovog područja.
Ekipa, koja se sastoji od arheobotaničara, arheologa i naučnika raznih oblasti, svoja istraživanja i iskopavanja vrši uz pomoć moderne tehnologije.
Važnost ovog istraživanja se po rečima arheobotaničara Aleksandra Medovića, sastoji u tome, da je cela poljoprivreda na ovoj teritoriji krenula sa dolaskom prvih ratara i stočara. Njima nije cilj da istraže samo jedno naselje, već da ustanove vezu između ova dva naselja i kontinuitet življenja na ovom području, jer se postavlja pitanje kako je moguće da na ovako malom prostoru postoje dva veoma velika naselja, jedno od deset hektara i drugo od četrdeset hektara, a koje spada u kasni neolit. Ovaj kraj je oduvek bio interesantan ljudima, pre svega, zbog zemljoradnje. Zna se da je ovde bilo veoma dobro zemljište, a klima vrlo povoljna. Sama veličina naselja ukazuje na razvijenost poljoprivrede i to biljne privrede, pošto su u to vreme gajili dosta toga.
Jedan od najvrednijih nalaza nedavnih iskopavanja na Borđošu jeste kašika stara 7.000 godina od pečene gline, koje su izuzetno retke na nalazištima. Kašika koju su našli slična je jednoj kašici iz Grčke, sa naselja Dikilitaš. Sa jedne strane je recipijent, a sa druge drška i na njenom kraju uglavnom neka figurina, tako da je kašika opterećena i sa jedne i sa druge strane. Sam nalaz je u odličnom stanju, a sve ovo samo dokazuje da su kaše u to doba bile mnogo bitnije od hleba.
Tokom istraživanja lokaliteta na Prečki, pronađen je i skelet Starčevca, star 8.000 godina. Utvrđeno je da se radi o tzv. zgrčenom sahranjivanju, a u pomoć je pozvana i Sofija Stefanović, sa Odeljenja za arheologiju Filozofskog fakulteta iz Beogradu, koja istražuje natalitet u ranoj praistoriji.
Lokalna samouprava je izašla u susret ovom istraživanju i pomogli su da se uradi konzervacija i restauracija jednog groba iz bronzanog doba,koji je specifičan, jer su u bronzanom dobu ljude spaljivali i sahranjivali u urnama, a u ovoj urni nema pokojnika. Radi se inače o kenotafu, što znači da se pokojnik nalazi na nekom drugom mestu ili da se izgubio, udavio.
Uspešnost istraživanja je i izložba “Tajne drevnog Borđoša” koja je planirana za decembar, a dalja istraživanja za april i maj sledeće godine.
izvor: delovi teksta napisala: Nevena Subotić